İpe sapa gelmez bir vergidir damga vergisi. Neden bilinmez, insanların anlaşmalarını yazıya dökmelerinden vergi alınır. Eskiden pul yapıştırılırak toplanırdı. Alay konusu olurdu, üç sayfalık anlaşmaya beş sayfa da pul lazım diye.
İnsanlar zaten isteyerek vergi ödemez, vergi devlet zoruyla alınır ama yine de toplanan verginin savunulabilir bir haklılığı olmalı ki insanlar zorla da olsa ödesin, vergiyi kaçırmak kural, ödemek istisna olmasın.
Bazen devlet bir hizmet verir de, o hizmetin karşılığı bir bedel alır, yani tapu harcı, pasaport bedeli gibi bir şey, amenna. Ama damga vergisi bambaşka. Ahmet evini Mehmet'e kiralayacak, devletin bir alacağı vereceği yok, olsun, hemen hesapla aktin değeri üzerinden binde yedibuçuk damga vergisi... Aktin değeri hesaplanamadı mı? Hiç önemli değil, bul sözleşmedeki en yüksek rakkamı, onun üzerinden hesapla. Vergiden, Ahmet de, Mehmet de sorumlu. Maliye birini yakalayamaz ise öbüründen tahsil edecek. Bugün rıza ile ödemezsen yarın o anlaşmadan mahkemeye düştüğünde cezası ile alacak. Diyelim ki tedbirli bir adamsın, anlaşmayı günün birinde lazım olur diye üç beş kopya düzenledin ver bakalım her bir kopya için ayrı damga vergisi. Tam bir deli saçması.
Ahmet ev sahibi olduğu için emlak vergisini ödüyor, kira geliri elde ettiği için gelir vergisini ödüyor, Mehmet evde oturduğu için belediye harcı, çevre temizlik vergisi vesaire ödüyor. Diyelimki günü geldi anlaşamadılar, mahkemelik oldular, dava açmak için harcı da ödeniyor. Peki damga vergisi neyin nesi?
İnanması güç ama damga vergisi anlaşmayı yazıya dökmenin bedeli. Yani Ahmet ile Mehmet kira sözleşmesini sözlü yapsalar vergi yok. Sözleşme yine geçerli. Tabi ispat edebilirsen. Peki uygulamada ne oluyor; damga vergisini ödememek için insanlar, sözleşme yapmaktan kaçınıyor, karşılıklı mektupçuluk oynuyor, sözleşmenin değerini saklıyor ya da düşük gösteriyor. Özetle damga vergisinin haksızlığı, yalan yanlış beyanı teşvik ediyor, ticari ilişkileri kayıt dışılığa yöneltiyor.
Neye dayanarak, hangi akla hizmet böyle bir vergi toplanır ? Tabiki maliye açısından karlı bir iş, öyleki 2007 yılında toplanan verginin yüzde 2.4'ü damga vergisi. Bir de bu sadece kaçırılmayıp beyan ile ödenen kısmı.
Sadece devletin paraya ihtiyacı olması vergiyi haklı kılmaz. Doğuracağı vergi kaybı ne olursa olsun, herhangi bir haklı sebebi olmayan damga vergisi bir an önce kaldırılmalı.
3 Ocak 2009 - İstanbul
Copyright - aklagelen
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder